Alcohol

Vanochtend een kort gesprek gehad over alcohol en naar aanleiding daarvan wat dingen opgezocht die ik toch even wou noteren.

Ik heb het wellicht ooit geleerd op school, maar ben het ondertussen allang vergeten. Wat wij in de volksmond alcohol noemen is eigenlijk ethanol, een soort alcohol. Ethanol wordt o.a. gevormd door aan koolhydraten (suikers) uit mout (ontkiemd en gedroogd graan) van een graansoort (vaak gerst) een gist toe te voegen, meestal Saccharomyces cerevisiae (ook wel biergist, wijngist, broodgist of bakkergist genoemd). Het is mij (nog) niet duidelijk waar die gist precies gehaald wordt.

Er ontstaat dan een anaeroob chemisch proces dat ook wel het gistingsproces genoemd wordt. Als er toch zuurstof toetreedt, zal de gist echter geen ethanol meer produceren, maar andere producten zoals azijnzuur, melkzuur of methanol. En het is deze laatste alcohol die bij inname blindheid veroorzaakt. Gevaarlijk dus!

Wat ik wel vreemd vind, is dat er melkzuur ontstaat bij de toetreding van zuurstof. In het menselijk lichaam is het namelijk net andersom: als de spieren niet genoeg zuurstof hebben, wordt er melkzuur geproduceerd.

Worden alle alcoholische dranken op deze manier geproduceerd? Geen idee, maar voor whisky is dit wel degelijk ook het geval. Bij whisky wordt gerst bevochtigd zodat het ontkiemd tot mout. Dit mout wordt vervolgens gedroogd bvb met turf. Daarna wordt het gegist en de resulterende ethanol wordt vervolgens (herhaaldelijk) gedistilleerd i.e. verdampt, gekoeld en opgevangen om een hoger percentage te verkrijgen. Tenslotte wordt de drank nog minstens 3 jaar gerijpt in eikenhouten vaten.

Boeiend allemaal! Maar ook wel gek wat een mens allemaal verzint om zichzelf te bedwelmen!

Geschiedenis van Rusland

In de 9e eeuw drongen Zweedse vikingen via Russische rivieren het gebied binnen en vestigden enkel handelsnederzettingen. Geleidelijk aan vergaarden zij meer en meer macht en slaagden ze erin verschillende nederzettingen te verenigen. Aan het eind van de 9e eeuw werd dit gebied na onderhandeling uitgebreid met het zuiden van Kiev. Op dat moment strekte het toenmalige Rusland zich dus uit van Finland tot de Zwarte Zee.

Dit gebied werd veroverd door de Mongolen, maar het Mongoolse rijk viel in de 15e eeuw uit mekaar. Het Russische gebied splitse zich in Oekraine, Wit-Rusland en Rusland.

Vanaf de 16e eeuw begonnen de Russen aan een enorme expansie met onder andere de verovering van het hele Siberische gebied (zie kaartje) en trokken ze zelfs de Beringstraat over om via Alaska op de Spanjaarden te botsen. Alaska werd later verkocht aan de Amerikanen.

Dat is wat ik onthouden heb uit een beetje opzoekwerk. Best boeiend!

Thorium

Ik heb mezelf weer wat aangedaan door hiervan een bericht te maken. Ik ken niet veel van chemie, laat staan van kernreacties, dus als ik hier een iet of wat nauwkeurige beschrijving wil geven, zal er weer enig opzoekwerk aan te pas komen. Voorlopig hou ik het maar bij wat ik onthouden heb.

Thorium is een radioactief scheikundig element en een stof die in de natuur veel meer voorkomt dan plutonium. Het kan ook gebruikt worden in nucleaire kerncentrales en zou het voordeel hebben dat het makkelijker te koelen valt en ook nog eens een pak krachtiger is: met minder thorium kan je meer energie opwekken. Dat klinkt alvast als een redelijk alternatief voor plutoniumkerncentrales. Zo klonk het (ongeveer althans) in een presentatie die ik zag op ted.com.

In een recent artikel las ik echter dat er plutonium nodig is om zo'n thoriumkerncentrale aan te drijven. Bovendien is het nog nooit op grote schaal getest en zijn de grote spelers er blijkbaar niet in geïnteresseerd. Waarom precies, dat weet ik niet meer.

Huisjesslakken

Ooit al opgevallen dat er na een hevige regenval (een samenstelling die ergens tussen de exo- en endocentrische ligt (vorige week geleerd)) veel slakken rondkruipen? Op de stoep zie je dan meestal van die vieze, slijmerige naaktslakken, maar aan het busstation bij ons appartement zie je in het groen ook huisjesslakken, die ik al een pak fascinerender vind. Het is toch gewoon ontzettend cool om je eigen huis mee te dragen! Bovendien merkte ik dat deze slakken niet gewoon een worstvormig lichaam hebben, maar dat hun onderkant als het ware in 2 gesplitst kan worden voor een raadselachtig doeleind. Misschien voor voortplanting of gewoonweg voor voortbeweging? Ik heb geen idee. Maar ik stond al snel meerdere minuten te staren naar deze fascinerende beestjes. Soms is het dus ook gewoon leuk dat de bus weeral eens te laat is.

Platonisch

X: Ik vermoedde dat Z vaak in tijdnood kwam bij het schaken, aangezien hij bij poker heel rigide speelt.
Y: Rigide? Bedoel je niet gewoon dat hij ook traag pokert?
X: Nee, hij rekent veel uit, misschien wel te veel.
Y: Hij is dus traag!
X: Nee, want als wij samen pokeren, speelt iedereen traag. Z speelt niet echt trager dan anderen.
Y: Maar de anderen verliezen hun tijd niet met het spel. Ze laten langer op zich wachten, omdat ze met iets anders bezig zijn.

Iets later bemerkte Y dat X er platonische gedachten op nahield. Ik begreep niet precies wat hij bedoelde. Maar misschien is het dit:

Plato beweerde dat er naast de zintuiglijke, "stromende" wereld ook een constante ideeënwereld bestond. Wat we zien is dus enkel onze waarneming van wat echt is, van de ideeën. Een voorbeeld: in een bakkerij worden koekjes gebakken. Geen enkel koekje is identiek, maar toch lijken ze op elkaar. Zij hebben namelijk een gemeenschappelijk oorsprong: ze zijn gevormd volgens hetzelfde model (idee).

Misschien bedoelde Y dat X iedereen wat te makkelijk over dezelfde kam schoor, dat hij alle spelers mapte op hetzelfde idee, terwijl ze toch duidelijk heel verschillend gedrag vertonen? Wellicht sla ik de bal helemaal mis, maar ondertussen weet ik toch weer wat beter wat Platonische ideeën zijn!

D

Gisterenavond op de schaakclub gehoord dat D een bestaande programmeertaal is. Ik dacht eerst dat het een flauwe grap was: D, opvolger van C. En dat is het eigenlijk ook wel ergens natuurlijk, maar de programmeertaal bestaat dus wel degelijk en blijkbaar al een jaar of 10. De bedoeling van maker Walter Bright was om de goede intenties van C++ te behouden, maar de compatibiliteit met C overboord te gooien. Walter zocht onder meer inspiratie in Java, Python, Ruby, C# (wat is eigenlijk het verschil tussen C# en C++?) en Eiffel en creëerde daarmee een object-georiënteerde taal die zo snel is als C++, maar compacter en geheugenveilig is. Je zou verwachten dat een informaticus weet wat dat wilt zeggen, maar dat valt in mijn geval toch wat tegen. Ik vraag me af of ik het zelfs ooit geleerd heb...

Geheugenveilig wil blijkbaar zeggen dat je geen buffer overflows of hangende pointers meer kan hebben. Buffer overflows komen voor als een programma data schrijft naar een buffer en daarbij de grenzen van de buffer overschrijdt zodat aangrenzend geheugen overschreven wordt. Hangende pointers zijn pointers die wijzen naar een object dat niet meer bestaat.

Klinkt goed (denk ik), maar de taal heeft blijkbaar nog niet zoveel volgers.

Life on Mars

Hoorde net op de radio dat ze binnen een jaar of 10 een kolonie willen opbouwen op Mars!!!!???? Als dat effectief gebeurt, lijkt het mij de start van een heel nieuw tijdperk dat science-fictieve proporties kan aannemen. Het is alsof de ontdekkingsreizen helemaal opnieuw beginnen. Binnen enkele decennia wordt er daar ook een lanceringsplatform gemaakt zodat er makkelijker heen en weer kan gevlogen worden en dan kan de pret beginnen. Meer en meer mensen zullen naar daar trekken, steden zullen ontstaan en een naam krijgen, wegen worden gebouwd, ... Spijtig dat we het waarschijnlijk zelf niet zover gaan zien komen. Nu weet ik ook meteen hoe de mensen zich voelden toen Amerika ontdekt werd: een heel nieuw continent en wij gaan het waarschijnlijk nooit zien. In die zin moet je wel gelukkig zijn in deze moderne tijden dat je heel makkelijk eender waar op aarde geraakt.

Het interview op de radio zorgde trouwens hier thuis voor een gesprek over ontdekkingsreizen, vikings en schepen. Daarover later meer ;-).